Skolyoz sadece tek boyutlu bir açısal deformasyon olmayıp vücudu frontal (önden),sagittal (yandan) ve transvers(tepeden) bakıldığında yani üç boyutta da omurgayı etkileyen kemiksel ve yapısal bozulmadır.Değişim üç düzlemde de olduğu için üç boyutlu deformite olarak adlandırılır.
Skolyozun vücuttaki etkileri nelerdir?
Kozmetik bozukluk dışında, skolyozun eğrilik açısı arttıkça, başta sırt ve bel ağrısı olmak üzere,ilerleyen vakalarda akciğerlerin ve kalbin göğüs kafesinde sıkışması nedeniyle, nefes darlığı, şişkinlik, çabuk yorulma gibi şikayetler ortaya çıkabilmektedir.
Omurganın dinamiği bozulursa ağrıya neden olabilir. Sonuç olarak yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.
Skolyozu nasıl fark edebiliriz?
Skolyoz, erken dönemde hiçbir sağlık problemi oluşturmadan görülebilir. Bu nedenle dikkatli olunmadığı takdirde ailelerin fark etmesi zor olabilir.
Skolyozun belirtileri, omuzlardan birinin diğerine göre yüksek olması,kürek kemikleri duruşundaki eşitsizlikler,kalçanın sağa veya sola doğru kayması ya da bir tarafta kalçanın yüksek durması gibi gözlemlenebilen değişiklikler olabilir.
Özellikle çocuklarda erken dönemlerde görülen skolyoz tanıları ilerleyici olması açısından çok dikkat edilmeli ailelerin düzenli olarak çocuğunu çıplak olarak gözlemleme omurgasının düz bir hat üzerinde olup olmadığının gözle incelemelidir.Hafif öne doğru eğerek omurgadaki hizalanmanın kontrol edilmesi eğer skolyoz varsa sırtın sağında veya yolunda veya bel bölgesinde çıkıntılı bir yükseklik göze çarpan bir farklılığın olup olmadığı değerlendirilebilir.Herhangi bir şüphe durumunda aile geç kalmamalı konu uzmanları tarafından destek almalıdır.
Skolyozda derecelendirmeler nasıldır?
Skolyozda derecelendirmeler çekilen röntgen filmleri üzerinden Cobb açısı dediğimiz bir ölçümleme ile doktorlar tarafından yapılır.
10 derecenin altındaki açılar spinal asimetri olarak adlandırılır ve kişinin sağlığı üzerinde herhangi bir etki bırakmaz. Eğriliğin tedavi edilmesi için 10 derecenin üzerinde olması gerekir. Düşük dereceli eğriliklerin ilerleyen zamanlarda skolyoz riski oluşturmaması için hastanın belirli aralıklarla muayene edilmesi gerekir. Burada önemli olan skolyozun ilerleyip ilerlemediğinin tespitinin yapılmasıdır.
20 ile 40 derecelik eğrilikler daha çok ergenlik döneminde görülür. Orta seviye skolyoz olarak kabul edilen bu derecede çoğunlukla egzersiz, fizik tedavi ve korse oldukça etkilidir.
40 derecelik skolyoz eğrileri büyümesini ve ilerlemesini büyük ölçüde tamamlamıştır. Cerrahi müdahalenin yapılabilmesi için sırt eğriliğinin 45-50 derece üzeri olması; bel bölgesindeki eğriliğin ise 40 derece olması cerrahi uygunluk için doktor değerlendirmesine alınır.
Skolyozda egzersizler nasıl verilir?
Skolyoz egzersizleri verilirken her deformite çok fazla değişiklik gösterebileceği için fizyoterapist kişiye özgü egzersizler gösterir.Egzersizler nefesle ve vücut pozisyonlanmaları ile normal vücut pozisyonunda stabilizasyonu koruması yönünde kişiyi destekler. Verilen duruş eğitimleri ve günlük hayattaki hizalanma eğitimleri ile tedavi süreci günlük yaşama entegre edilir.